(binhthuan.gov.vn) Sáng ngày 14/01/2025, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà chủ trì Hội nghị lần thứ XII về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU) để đánh giá tình hình, kết quả chống khai thác IUU, thực hiện các ý kiến chỉ đạo của Ban Bí thư, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và Trưởng Ban Chỉ đạo Quốc gia về IUU; các nhiệm vụ, giải pháp cấp bách, trọng tâm chống khai thác IUU và chuẩn bị làm việc với Đoàn Thanh tra của Ủy ban Châu Âu lần thứ 5.

Tham dự Hội nghị tại điểm cầu tỉnh Bình Thuận có Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Hồng Hải; lãnh đạo các Sở, ban, ngành có liên quan và UBND các huyện, thị xã, thành phố vùng biển.

Toàn cảnh Hội nghị tại điểm cầu tỉnh Bình Thuận

Sau hơn 07 năm (2017 - 2025) chống khai thác IUU, gỡ cảnh báo “Thẻ vàng” của Ủy ban Châu Âu (EC), đến nay nước ta đã cơ bản khắc phục được các nội dung theo khuyến nghị của EC tại đợt thanh tra lần thứ 4 vào tháng 10/2023. Theo đó, EC tiếp tục ghi nhận, đánh giá cao việc Chính phủ đã ban hành kịp thời các Nghị định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thủy sản; xử lý đối với tàu cá “3 không”; ban hành hướng dẫn áp dụng một số quy định của Bộ luật Hình sự để xử lý các hành vi liên quan đến việc đưa tàu cá, ngư dân đi khai thác trái phép ở vùng biển nước ngoài.

Tính đến ngày 06/01/2025, cả nước đã tiến hành rà soát, thống kê được 84.536 tàu cá, trong đó số lượng tàu cá đã đăng ký được cập nhật trên VN-Fishbase là 83.648 chiếc, đạt 98,9%; đã cấp giấy phép khai thác thủy sản còn hạn cho đội tàu từ 15 mét trở lên là 25.942 tàu cá, đạt 90,3%; cơ bản hoàn thành việc xử lý tàu cá “3 không”. Tàu cá có chiều dài từ 15 mét trở lên tham gia hoạt động khai thác thủy sản đã lắp đặt thiết bị giám sát hành trình tàu cá là 28.312 chiếc, đạt 100%. Số lượng tàu cá không đủ điều kiện đi khai thác, tàu cá có nguy cơ cao vi phạm khai thác IUU đã được các địa phương lập danh sách, cập nhật trên hệ thống giám sát tàu cá và giao cho lực lượng chức năng, chính quyền cơ sở theo dõi quản lý, cập nhật thường xuyên vị trí neo đậu. Việc kiểm soát tàu cá ra vào, xuất nhập bến và hoạt động trên biển đã có nhiều tiến bộ. Công tác truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác được các địa phương thực hiện chặt chẽ hơn trước; đến nay, chưa phát hiện trường hợp vi phạm khai thác IUU đối với các lô hàng xuất khẩu sang thị trường Châu Âu.

Đã khởi tố 32 vụ án hình sự liên quan đến hành vi môi giới, móc nối, xuất cảnh trái phép đưa tàu cá, ngư dân đi khai thác hải sản bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài; gửi, vận chuyển thiết bị giám sát hành trình tàu cá, hợp thức hóa hồ sơ vi phạm IUU… Việc xử phạt các hành vi vi phạm khai thác IUU, đặc biệt là xử lý các hành vi vi phạm về ngắt kết nối thiết bị giám sát hành trình tàu cá, khai thác bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài tiếp tục được tăng cường hơn trước; cụ thể, năm 2023 đã xử lý 4.022 trường hợp với tổng số tiền trên 89 tỷ đồng, năm 2024 xử lý 4.314 trường hợp với tổng số tiền gần 100 tỷ đồng.

Mặc dù các vụ việc vi phạm khai thác hải sản bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài đã giảm rõ rệt, nhưng vẫn còn trường hợp vi phạm. Kết quả xác minh, xử lý các hành vi vi phạm ngắt kết nối thiết bị giám sát hành trình, vượt ranh giới cho phép trên biển, vi phạm khai thác hải sản bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài vẫn còn rất thấp so với các vụ việc được phát hiện. Việc kiểm soát chất lượng Nhật ký khai thác thuỷ sản tại một số địa phương chưa đảm bảo theo quy định; xử lý tàu cá hoạt động sai vùng còn hạn chế…

Phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà yêu cầu các Bộ, ngành, địa phương có liên quan nhanh chóng hoàn thiện cơ sở dữ liệu Quốc gia về thuỷ sản, áp dụng nhiều công nghệ mới để tăng cường quản lý đội tàu cá, nâng cao chất lượng cơ sở hạ tầng và công tác quản lý nguồn lợi hải sản. Hoàn thiện chế tài, quy định trong xử lý các hành vi vi phạm khai thác IUU. Hoàn thành việc cấp đăng ký cho số lượng tàu cá “3 không” còn tồn tại ở một số địa phương. Tăng cường giám sát đội tàu cá nhằm ngăn chặn, chấm dứt tình trạng tàu cá của Việt Nam vi phạm khai thác ở vùng biển nước ngoài, hạn chế tối đa các vụ việc tàu cá mất kết nối thiết bị giám sát hành trình trên biển…

Đồng thời, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà cũng yêu cầu các Bộ, ngành, địa phương có liên quan hỗ trợ nguồn lực tài chính để sửa chữa hạ tầng các cảng cá. Tăng cường rà soát, phân loại, xác minh, xử lý nghiêm các cá nhân, tập thể cố tình vi phạm quy định của pháp luật về chống khai thác IUU; thực hiện nghiêm việc giám sát tàu cá ra vào cảng; truy xuất nguồn gốc hải sản… Các địa phương ven biển cần chuẩn bị tốt các nội dung phục vụ Đoàn Thanh tra của Uỷ ban Châu Âu trong đợt thanh tra lần thứ 5 năm 2025.

Nguyễn Phương