(binhthuan.gov.vn)  Ngày 7/5/2025, tại Hà Nội, Học viện Ngoại giao (DAV) phối hợp với Viện Konrad Adenauer Stiftung tại Việt Nam (KAS) và Đại sứ quán Australia tại Việt Nam đồng tổ chức Đối thoại Biển lần thứ 14 với chủ đề “Cơ chế giải quyết tranh chấp trong Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển 1982”.

Tham dự sự kiện có gần 160 đại biểu tham gia trực tiếp và trực tuyến. Gần 20 diễn giả từ 14 quốc gia và vùng lãnh thổ; khoảng 40 đại biểu từ các cơ quan đại diện của nước ngoài tại Việt Nam; hơn 70 đại biểu từ các cơ quan, bộ, ngành Trung ương, viện nghiên cứu, trường đại học từ nhiều địa phương trong cả nước.

Phát biểu tại buổi đối thoại, Uỷ viên Trung ương Đảng, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao, Tiến sĩ Nguyễn Mạnh Cường cho rằng, buổi Đối thoại Biển lần thứ 14 được tổ chức đúng thời điểm và trở thành một diễn đàn uy tín, thu hút sự quan tâm của cộng đồng quốc tế trong việc đảm bảo trật tự pháp lý trên biển. Công ước UNCLOS nói chung, các cơ chế giải quyết tranh chấp nói riêng góp phần củng cố ổn định của trật tự pháp lý trên biển, đảm bảo an ninh biển, hoà bình và phát triển kinh tế bền vững toàn cầu, thúc đẩy hợp tác quốc tế vì quản trị đại dương lâu dài. Việt Nam cam kết tuân thủ UNCLOS, tiếp tục đóng góp vào nỗ lực chung, thúc đẩy hợp tác pháp lý quốc tế về biển, vì hoà bình, ổn định, thịnh vượng, dựa trên luật pháp quốc tế.

Phó Giám đốc Học viện Ngoại giao, PGS.TS. Nguyễn Thị Lan Anh cho biết, Công ước UNCLOS là nỗ lực của cộng đồng quốc tế trong thiết lập khuôn khổ pháp lý thống nhất để sử dụng biển bền vững và hoà bình. UNCLOS là hệ thống Luật Biển toàn diện, trở thành nền tảng pháp lý cho quản trị đại dương toàn cầu. Một trong những thành tựu nổi bật của UNCLOS là đã đưa ra các quy định liên quan tới cơ chế giải quyết tranh chấp. Các cơ chế này không chỉ cung cấp khuôn khổ và lựa chọn giải quyết tranh chấp mà còn là cơ sở thúc đẩy trật tự pháp lý trên biển. Trong bối cảnh cộng đồng quốc tế sẽ kỷ niệm 30 năm thành lập Toà án quốc tế về Luật Biển (ITLOS), Đối thoại là cơ hội không chỉ để đánh giá vai trò của cơ chế giải quyết tranh chấp trong khuôn khổ UNCLOS, trong giải quyết hoà bình tranh chấp mà còn thúc đẩy phát triển tiến bộ của Luật biển, đồng thời xác định những cách thức nhằm tăng cường hiệu lực, hiệu quả của cơ chế trong ứng phó với những thách thức mới nổi.

Đại sứ Australia tại Việt Nam Gillian Bird nhấn mạnh, những sự kiện quan trọng như Đối thoại Biển khẳng định tầm quan trọng của hoà bình giải quyết tranh chấp dựa vào quy tắc và chuẩn mực quốc tế, không phải bằng vũ lực, sức mạnh hay quy mô. Hòa bình có vai trò quan trọng đối với nền kinh tế của Australia và Đông Nam Á vì các quốc gia đều dựa vào các tuyến đường biển mở để phát triển thương mại và kinh tế. Bà Gillian Bird nhấn mạnh, UNCLOS đặt ra khuôn khổ pháp lý toàn diện cho mọi hoạt động trên biển và đại dương, đồng thời tạo nền tảng cho hòa bình, an ninh và ổn định trong khu vực; Australia cùng Timor Leste đã có thực tiễn tốt khi tham gia quá trình hòa giải đầu tiên theo UNCLOS để giải quyết các thỏa thuận hàng hải giữa hai nước một cách hòa bình.

Đại diện từ phía Viện KAS, bà Olivia Schlouch, Quản lý Chương trình đối thoại nhà nước pháp quyền khu vực Châu Á đánh giá tích cực đối với sự phát triển của chuỗi Đối thoại Biển trong thời gian qua. Đối thoại Biển đã trở thành diễn đàn quốc tế uy tín, quy tụ được nhiều chuyên gia hàng đầu về các lĩnh vực biển, các nhà hoạch định chính sách từ nhiều nơi trên thế giới. Luật Biển quốc tế, cùng với những tác động đối với hợp tác, bảo vệ môi trường, giải quyết tranh chấp có ý nghĩa quan trọng, xét từ góc độ pháp lý, chiến lược và khu vực.

Bà Olivia tái khẳng định niềm tin vào trật tự đa phương dựa trên luật lệ trong đảm bảo hoà bình, ổn định trên các vùng biển và đại dương trên thế giới. Các cơ chế quy định trong Phần XV UNCLOS cho thấy luật pháp quốc tế đã thiết lập những cách thức hoà bình và có hệ thống để giải quyết tranh chấp. Bên cạnh đó, bà Olivia Schlouch bày tỏ ủng hộ mạnh mẽ việc Việt Nam giới thiệu ứng cử cho vị trí Thẩm phán tại ITLOS, cho thấy đất nước hình chữ S đang ngày càng khẳng định được năng lực, uy tín và thể hiện vai trò dẫn dắt trong lĩnh vực Luật Biển quốc tế.

Đối thoại Biển lần thứ 14 tập trung thảo luận về các nội dung: Cơ chế giải quyết tranh chấp trong UNCLOS, nhìn lại quá khứ; đóng góp của cơ chế giải quyết tranh chấp trong UNCLOS đối với hòa bình và ổn định trên biển; đóng góp của cơ chế giải quyết tranh chấp đối với sự phát triển của luật biển; khám phá triển vọng tương lai của cơ chế giải quyết tranh chấp trong và ngoài UNCLOS.

Trải qua 14 lần tổ chức, Đối thoại Biển đã trở thành một diễn đàn khoa học quốc tế uy tín để các chuyên gia, học giả cùng các nhà hoạch định chính sách cùng tìm kiếm các giải pháp hướng tới hoà bình, ổn định, phát triển, quản trị tốt tại các đại dương.

Nguyễn Phương (Nguồn:Baoquocte.vn)